Design: Thai Gottsmann
Gästebuch_13
(Những con bệnh khó chiều- Marcel Reich-Ranicki- Nhà
xuất bản PROPYLAEN-SWR ấn hành 2002). Cũng theo
hồi ức của Marcel Reich-Ranicki : ngay từ thời chưa lưu
vong, một sĩ quan tùy viên văn hóa Mỹ đã thỏa thuận và
định giao cho B.Brecht nhà hát Kịch Kammerspiele tại
Moenchen . Nhưng việc này bị xóa bỏ vì viên sĩ quan văn
hóa Mỹ nọ đã nhận được một bức điện của Viện quốc gia
từ Washington nói đại ý: Hình như B.Brecht là cộng sản.
Ông ta không được ở vùng Moenchen và không được
phép làm việc trong khu vực của người Mỹ (tại Moenchen)
. Và đương nhiên, cũng vì giấc mộng sân khấu nên Brecht
không muốn ở lại Liên Xô. Mặc dù, năm 1941, ông đã từ
Phần Lan để tới Liên Xô. Và tháng 6 năm 1941, trong khi
người tình Margarete Stefin đang lâm trọng bệnh ở
Moskau thì B.Brecht cùng với cung tần mỹ nữ của mình
đã di cư sang Mỹ trên một con tầu khởi hành từ cảng
Vladimirwostok.
PV: Những năm tháng lưu vong ở Mỹ B.Brecht đã làm
được nhiều chuyện ?
Thế Dũng: Làm được nhiều chuyện hay ít chuyện chắc chỉ
Brecht mới đo đếm tường tận được. Mặc dù ông kêu ca là
phải ở một nước Mỹ khủng khiếp nhưng rốt cuộc B.Brecht
đã sống yên ổn tại California một thời gian dài.
Năm 1943, tại New York, B.Brecht đã gặp gỡ giao lưu với
rất nhiều trí thức lưu vong nổi tiếng. Cũng trong năm này,
ông hay tin Frank, người con trai đầu của ông và Laura
Banholzer đã ngã xuống ở mặt trận phía Đông như một người
lính Đức. Năm 1945, sau thảm họa Bom Nguyên tử ở Hirosima
và Nagasaki, ông tiếp tục hoàn thiện vở kịch “Cuộc đời của
Galile” và nuôi ham vọng hợp tác được với thủ đô điện ảnh
Hollywood. Nhưng, bởi vì ông là người Đức, ngày 30 tháng 10
năm 1947, ông đã phải điều trần trước những cật vấn của Uỷ ban
điều tra về những âm mưu thù địch chống lại nước Mỹ.
Người ta đã hỏi B.Brecht: Có phải ông đã viết nhiều tác phẩm
cách mạng ?
Ông đã trả lời: Tôi đã viết một loạt các bài thơ và bài hát trong
cuộc chiến tranh chống Hittler. Vì vậy người ta có thể gọi chúng
là cách mạng. Kết cuộc thì chính tôi đã ủng hộ việc xóa bỏ chính
thể này.
Mặc dù ông đã tự xưng mình là người chống Phát xít; mặc dù
ông nhấn mạnh là ông chưa bao giờ là Đảng viên đảng Cộng
sản, cũng chưa bao giờ là Đảng viên Đảng quốc xã; ; nhưng
những người của Komtee foer unarmerikanischen Aktivitaeten (
Uỷ ban điều tra về những âm mưu thù địch chống lại nước Mỹ)
vẫn không hết hồ nghi B.Brecht . Dù ông đã từng hoặc chưa từng
là Đảng viên Cộng sản, dù vở kịch Cuộc đời của Galilei đang
được giới thiệu tại New York, người Mỹ vẫn quyết định B.Brecht
không được tiếp tục cư trú tại Mỹ. Vài ngày sau cuộc điều trần
trên, B.Brecht cùng với toàn thể gia đình đã lập tức rời nước Mỹ
tới Thụy Sĩ qua đường Paris. Vì Thụy Sĩ là nước duy nhất mà
ông có thể dừng lại ở đó một năm. Thế là, sau mười lăm năm
Weiter
Es gab eine Zeit, da das Unvorstellbare vorstellbar wurde
Und das Unmögliche tatsächlich geschah
"...Ấy là thời gian mà những điều không thể hình dung đã thành có thể
Và những điều không được xảy ra đã xẩy ra rồi..."
Thế Dũng